Vraag iemand wat hij nog kent uit de wiskunde, dan heb je veel kans dat de naam Pythagoras voor de dag komt.
Vooreerst: de stelling werd reeds lang toegepast voor er zelfs sprak was van Pythagoras. De Babyloniërs, Egyptenaren en Chinezen kenden deze eigenschap reeds lang. Op verschillende Babylonische kleitabletten komen vraagstukken voor, waarin een zijde van een rechthoekige driehoek berekent wordt uit de twee andere zijden. Zij beschikten zelfs over tabellen van Pythagoras getallen ( gehele getallen die voldoen aan de stelling hierboven). Typisch bij die preredenerende wiskunde is dat geen enkel bewijs werd aangetroffen. De formules werden ook niet in een algemene vorm opgeschreven, maar onmiddellijk toegepast.
Voor bewijzen in de wiskunde moeten we wachten tot de Grieken op de voorgrond treden. Voor de eerste keer in de geschiedenis heeft de mens behoefte de wereld en haar verschijnselen te verklaren met behulp van het zuivere intellect. Zo zou bijvoorbeeld de wiskundige Thales omstreeks 600 voor Christus voor het eerst het aspect bewijzen naar voor brengen in zijn werk.
Het is echter Pythagoras die we de eerste exacte wetenschappelijke onderzoeker kunnen noemen. Hij was niet de ontdekker van de naar hem genoemde stelling, maar hij was wel de eerste die een algemeen meetkundige bewijs gaf. Hij was de eerste wiskundige die de wiskunde bestudeerde als theorie en niet als praktische toepassing. De intellectuele sprong van 5 mensen, 5 boten, enz. naar het abstracte getal 5 was een grote gebeurtenis, ook al is dat voor ons volkomen normaal.
Pythagoras werd geboren rond 570 v. Chr. op het Griekse eiland Samos. Hij groeide op op Samos en reisde veel met zijn vader en bezocht zo de Griekse filosoof en wiskundige Thales en woonde lezingen bij van Anaximander, een leerling van Thales. Hij bezocht ook Egypte en tijdens de oorlog tussen Egypte en Perzië werd hij gevangengenomen en naar Babylon gebracht. Rond 520 v. Chr. keerde hij terug naar Samos. Vlak daarna ging hij naar Zuid-Italië en stichtte zij Pythagoreïsche school in Croton.
Pythagoras’ groep, de Pythagoreeërs, was een soort sekte waar religie en wiskunde hand in hand gingen. De Pythagoreeërs bestonden uit twee groepen: de eerste groep de mathematikoi , woonde bij en werd onderwezen door Pythagoras. De groep moest ethisch leven, het pacifisme aanhangen en de ‘ware aard van de werkelijkheid’ bestuderen: getallen of wiskunde. De tweede groep waren de akousmatikoi, die in hun eigen huis woonden en alleen overdag naar de school kwamen.
Maar niet alles was wiskunde. De Pythagoreeërs geloofden ook in zielsverhuizing en reïncarnatie.
In 508 v. Chr. werd de Pythagoreïsche gemeenschap aangevallen door Cylon, een edelman uit Croton. Pythagoras vluchtte naar Metaponte en overleed ongeveer 8 jaar later. Na zijn dood splitste de groep zich op in een wiskundige en een religieuze tak.
